Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là một loại hình tín ngưỡng dân gian được lưu truyền lâu đời ở Việt Nam. Chủ yếu được thực hiện ở các di tích thờ các nhân vật liên quan đến thời Hùng Vương tiêu biểu như Thần Nông. Vua Hùng. Lạc Long Quân. Âu Cơ. Sơn Tinh. Cao Sơn. Quý Minh. Loại tín ngưỡng này đã được Bộ Văn hóa. Thể thao và Du lịch Việt Nam ghi danh vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (đợt 1) và UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Ngày 6 tháng 12 năm 2012. Tại kỳ họp lần thứ 7 Ủy ban liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể đang diễn ra ở Paris (Pháp). Tổ chức Giáo dục. Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức thông qua quyết định ghi danh Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương không phải một tôn giáo mà chính là biểu trưng của lòng thành kính. Sự biết ơn- tri ân công đức các Vua Hùng là những người có công dựng nước Văn Lang.
Cell rất vui khi cung cấp tin tức đến các bạn.
Từ bản sắc văn hóa Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương
Một trong những nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt Nam là tôn thờ. Thành kính tổ tiên. Từ thờ tổ tiên trong mỗi gia đình. Thờ cúng tổ tiên của một dòng họ. Thờ cúng ông tổ của một làng xã tại các đình làng. Miếu làng… Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên có từ hàng ngàn đời nay là nét đẹp trong văn hóa truyền thống của dân tộc. Thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”; rồi đến thờ cúng tổ tiên chung của cả dân tộc. Đó là các Vua Hùng – người đã có công khai sơn phá thạch. Ngăn thú dữ. Chống giặc ngoại xâm. Lập nên Nhà nước Văn Lang có chủ quyền của người Việt cổ.
Trong ký ức tâm linh của người dân. Hình ảnh Vua Hùng được khắc họa là ông vua mở nước. Dựng làng. Rồi trở thành ông Tổ của người Việt. Sinh ra bọc trăm trứng nở ra 100 người con trai khôi ngô tuấn tú – hình thành nên nghĩa đồng bào. Hàng ngàn đời nay. Người Việt đã lập đền thờ cúng ông Tổ chung các Vua Hùng với hàng ngàn di tích ở khắp mọi miền đất nước.
Quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước
Người Việt Nam luôn luôn tôn kính và tâm niệm các Vua Hùng là ông Tổ. Lấy đó làm điểm tựa tinh thần. Làm đức tin thiêng liêng vào uy linh tổ tiên để chiến thắng thiên tai. Thắng giặc ngoại xâm. Bảo vệ giang sơn bờ cõi. Từ thời Thục Phán dựng cột đá thề trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh khi Hùng Vương thứ 18 nhường ngôi. Thề sẽ trọn đời bảo vệ giang sơn mà Hùng Vương trao lại và đời đời hương khói. Trông nom lăng miếu tổ tiên. Đến thời Hai Bà Trưng khởi nghĩa chống quân Hán cũng đọc lời thề trên sông Hát:
“Một xin rửa sạch nước thù
Hai xin đem lại nghiệp xưa họ Hùng”.
Sách Đại Việt lược sử và Đại Việt sử ký toàn thư đều khẳng định nguồn cội của dân tộc Việt Nam tổ tiên là các Vua Hùng. Thời Hậu Lê còn cho soạn “Ngọc phả Hùng Vương” có ghi từ đời nhà Minh. Lê. Lý. Trần rồi đến triều đại Hồng Đức vẫn cùng hương khói trong ngôi đền ở làng Trung Nghĩa. Ở đây nhân dân toàn quốc đều đến lễ bái tưởng nhớ công lao của đấng Thánh tổ xưa.
Lễ hội Đền Hùng và tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương
Đến năm 1920. Sau khi tiến hành tu sửa lớn. Tuần phủ Phú Thọ và các quan tri phủ. Tri huyện đều làm lễ Vua Hùng và cho phép năm làng xung quanh thờ tự Vua Hùng là Hùng Lô. Cao Mại. Sơn Vy. Hữu Bổ. Xuân Lũng tổ chức rước kiệu vào lễ hội Đền Hùng. Đồng thời tổ chức các trò chơi dân gian trong lễ hội.
Lễ hội Đền Hùng và tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương xuất phát từ đạo lý. Từ truyền thống của dân tộc Việt Nam giàu lòng yêu nước. Kiên cường bất khuất chống kẻ thù. Nó cũng trở thành động lực tinh thần cho cả dân tộc.
Đến biểu tượng dân tộc trong thời đại Hồ Chí Minh
Năm 1943. Mặt trận Việt Minh đã treo cờ Đảng. Cờ Tổ quốc trên gác chuông trước cửa chùa Thiên Quang trên núi Hùng để tuyên truyền cách mạng. Kêu gọi toàn dân đánh đổ Nhật – Pháp. Năm 1946. Quyền Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Cụ Huỳnh Thúc Kháng được Chủ tịch Hồ Chí Minh ủy quyền. Thay mặt Chính phủ về dự lễ hội. Khi lễ Tổ. Cụ đã dâng thanh gươm và một tấm bản đồ Việt Nam cẩn cáo với Vua Hùng. Với dụng ý kiên quyết chống giặc ngoại xâm giữ trọn tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc và cầu cho quốc thái. Dân an. Thiên hạ thái bình.
Ngày 19-9-1954. Sau khi kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gặp gỡ cán bộ. Chiến sỹ Đại đoàn quân Tiên Phong tại Đền Hùng với câu nói bất hủ:
“Các Vua Hùng đã có công dựng nước
Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.
Người lao động được nghỉ hưởng nguyên lương
Ngày 2-4-2007. Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã thông qua Quyết định sửa đổi. Bổ sung điều 73 Luật Lao động cho người lao động được nghỉ hưởng nguyên lương nhân ngày Giỗ tổ Hùng Vương (mồng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm) để thực hiện tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương. Thờ cúng tổ tiên. Càng ngày. Nghi lễ tổ chức giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng càng được thực hiện quy mô và trang nghiêm.
Cùng với việc tổ chức các nghi lễ tín ngưỡng ngày càng trang trọng. Nhà nước Việt Nam luôn quan tâm đầu tư. Tôn tạo Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Hùng với nhiều dự án quan trọng lên tới hàng ngàn tỷ đồng. Như mở rộng không gian lễ hội. Trục hành lễ. Quang cảnh quanh khu di tích. Đường giao thông. Quy hoạch khu bán hàng lưu niệm. Bãi đỗ xe. Công viên. Hồ nước. Nhà điều hành. Đặc biệt là các đền đài được trùng tu nâng cấp rất đẹp mắt và trang nghiêm.
Đền Mẫu Âu Cơ
Cảnh quan thiên nhiên trên núi Vặn thật tôn nghiêm và thơ mộng. Cảnh quan xung quanh Đền Lạc Long Quân được đầu tư với nhiều công trình phụ trợ. Như trục đường xung quanh quả đồi nơi khu Đền toạ lạc được lát bằng đá hộp. Hồ nước với hàng ngàn chú cá cảnh. Phía trước Đền có cây cầu vòng cung bằng đá nối đôi bờ. Các non bộ lớn nhỏ quanh hồ đều được làm bằng đá rất đẹp mắt… mang dáng vẻ vừa cổ xưa. Vừa hiện đại.
Bên cạnh đó các công trình nghệ thuật như: Nhà triển lãm. Nhà trưng bày hoa lan. Bức tranh gốm “ngày hội non sông” dài 36m. Cao 4m là bức tranh gốm to nhất Việt Nam. Vườn tượng trại điêu khắc quốc tế tổ chức cuối năm 2009. Với chủ đề “Ấn tượng Đất Tổ Hùng Vương” với sự tham gia của 32 nhà điêu khắc đến từ 11 quốc gia ở tất cả các châu lục. Tạo nên 34 tác phẩm điêu khắc đá hiện đại đặt xung quanh hồ Khuôn Muồi trong khu di tích lịch sử Đền Hùng;… đã góp phần quan trọng. Làm đẹp không gian. Cảnh quan khu di tích. Là nơi thưởng ngoạn. Thư giãn cho khách thập phương về lễ tổ tiên và vãn cảnh Đền Hùng.
Quảng trường Hùng Vương
Hiện nay. Thành phố Việt Trì đang gấp rút triển khai dự án Quảng trường Hùng Vương. Công viên Văn Lang với nguồn vốn đầu tư nhiều tỷ đồng kịp phục vụ các hoạt động của lễ hội. Cùng với dự án các khu đô thị mới mọc lên nhanh là những công trình kiến trúc đẹp góp phần làm đẹp cho thành phố lễ hội – nơi từng là Kinh đô đầu tiên của Nhà nước Văn Lang thời đại các Vua Hùng.
Ngày nay. Giỗ Tổ Hùng Vương hàng năm là ngày lễ lớn. Ngày Quốc lễ của cả nước. Được các đồng chí lãnh đạo Đảng. Nhà nước quan tâm thành kính. Chính phủ có quy định cụ thể về Giỗ Tổ Hùng Vương. Bộ Văn hóa. Thể thao và Du lịch có hướng dẫn cụ thể về nghi thức trang phục tưởng niệm các Vua Hùng trong ngày Giỗ Tổ ở Phú Thọ. Các tỉnh. Thành phố trực thuộc Trung ương nơi có đền thờ Vua Hùng. Cả các địa phương không có đền thờ Vua Hùng tổ chức nghi lễ trong ngày Giỗ Tổ mùng 10 tháng 3. Lễ phẩm gồm bánh chưng. Bánh dầy. Hương hoa. Nước. Trầu cau… quy định cả trang phục chủ lễ. Đại biểu dự lễ. Nhạc lễ sử dụng trong lễ dâng hương… được áp dụng trong toàn quốc.
Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương – ông Tổ chung của dân tộc
Là bản sắc độc đáo của văn hoá Việt và là di sản văn hoá tiêu biểu của nhân loại. Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương trở thành niềm tin thiêng liêng của dân tộc. Có sức sống lâu bền và ngày càng lan toả mạnh mẽ trong mọi tầng lớp nhân dân. Ngày 10 tháng 3 âm lịch hằng năm trở thành ngày lễ trọng đại của dân tộc. Triệu triệu lượt người hành hương về Đền Hùng thành kính tri ân công đức các Vua Hùng.
Quốc Tổ Hùng Vương chính là biểu tượng quy tụ nguồn gốc dân tộc. Hun đúc tinh thần đoàn kết dân tộc. Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là sự phản chiếu từ tín ngưỡng tổ tiên. Gia tộc đến tín ngưỡng quốc Tổ. Đây là sức mạnh đã giúp dân tộc vượt qua nhiều biến cố lịch sử để giữ vững độc lập dân tộc. Sự sáng tạo độc đáo trong ý thức hệ của người Việt Nam trong gắn kết cộng đồng tiến lên phía trước để hội nhập và phát triển. Đã thực sự trở thành niềm tin thiêng liêng của dân tộc. Niềm tin ấy sẽ còn mãi với thời gian. Với lịch sử. Trong tâm thức của mỗi người Việt Nam từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Nguồn: baophutho.vn
